برای دیدن جزئیات اجسام یا اجسام ریز، باید جسم را به چشم نزدیکتر کرد که می تواند زاویه دید را افزایش داده و تصویر واقعی بزرگتری روی شبکیه ایجاد کند. اما وقتی جسم خیلی نزدیک به چشم باشد، دیدن واضح غیرممکن است. به عبارت دیگر، برای واضح بودن، نه تنها جسم باید زاویه کافی نسبت به چشم داشته باشد، بلکه باید فاصله مناسبی نیز داشته باشد. بدیهی است که برای چشم این دو الزام متقابل محدود کننده هستند و یک عدسی محدب جلوی چشم می تواند این مشکل را حل کند. عدسی محدب یک ذره بین ساده است که به چشم کمک می کند اشیا یا جزئیات ریز را ببیند.
اکنون عدسی محدب را به عنوان مثال برای محاسبه توانایی بزرگنمایی آن در نظر بگیرید. جسم PQ بین نقطه کانونی شی لنز L و عدسی قرار می گیرد و نزدیک به نقطه کانونی قرار می گیرد، به طوری که جسم از طریق لنز به یک تصویر مجازی بزرگنمایی شده P′Q′ بزرگنمایی می شود. اگر فاصله کانونی مربع تصویر عدسی محدب 10 سانتی متر باشد، قدرت بزرگنمایی ذره بین ساخته شده از لنز 2.5 برابر است که به صورت 2.5 × نوشته می شود. اگر آن را فقط از منظر توانایی بزرگنمایی در نظر بگیرید، فاصله کانونی باید کوتاهتر باشد و به نظر می رسد که این می تواند به طور خودسرانه توانایی بزرگنمایی زیادی داشته باشد. با این حال، به دلیل وجود انحرافات، توانایی تقویت به طور کلی مورد استفاده در حدود 3× است. اگر از ذره بین مرکب (مانند چشمی) استفاده شود، می توان انحرافات را کاهش داد و بزرگنمایی را به 20× رساند.
ذره بین نصب شده بر روی هود فوکوس یک دوربین رفلکس با لنز دوگانه. در صورت نیاز به فوکوس دقیق، کپی کردن یا عکاسی با میکروسکوپ آسان است. هنگامی که با یک دوربین رفلکس تک لنز استفاده می شود، روی یک چشمی نصب می شود.